Figurine
Χρονολόγηση4ος αι. π.Χ.
Date
4th c. BC
MediumΠηλός
Medium
Clay
Dimensions8.4εκ.
Dimensions
8.4 cm
ClassificationΠήλινα
Classification
Ceramics / Figurines
Αριθμός ΑντικειμένουΚΠ0099
Object Number
ΚΠ0099
ΠερίοδοςΚλασική - Ελληνιστική περίοδος
Period
ΠεριγραφήΕιδώλιο του θεού Πάνα να παίζει τη σύριγγα (πνευστό μουσικό όργανο).
Προστάτης βοσκών και κυνηγών, ο τερατωπός θεός αποδίδεται γενειοφόρος και
κερασφόρος, παριστάνεται δηλαδή με τα τυπικά του γνωρίσματα που συνδυάζουν
ανθρώπινα και ζωώδη χαρακτηριστικά: με μακριά γενειάδα, κέρατα και μεγάλα,
οξυκόρυφα αυτιά επίσης τράγου. Συνοπτικά διαμορφωμένο το κεφάλι δεν διαγράφεται με ευκρίνεια, καθώς το
πίσω μέρος του κεφαλιού είναι ακατέργαστο. Στο στόμα του φέρει τη σύριγγα, την
οποία κρατά με τα δύο του χέρια. Τα γένια του είναι μακριά, ξεκινούν από τις
παρειές και φθάνουν ως τη σύριγγα. Τα μαλλιά με καμπυλωτούς βοστρύχους
(μπούκλες) αποδίδονται αμελώς, και περιβάλλουν άναρχα το πρόσωπο. Πάνω από το
μέτωπο του σχηματίζονται δύο μεγάλα κέρατα.Classical - Hellenistic period
Description
Further InformationFigurine of the god Pan playing the pipe (wind instrument). Protector of
shepherds and hunters, the monstrous god is depicted bearded and horned, i.e.
with his typical features combining human and animal characteristics: with long
beard, horns and large, pointed goat ears. The head is not clearly defined, as
the back of the head is unfinished. In his mouth he carries the pipe, which he
holds with his two hands. Starting from the cheeks, the long beard reaches down to the pipe. The
curly hair surrounds the face in an irregular way. Two large horns are formed
above the broad forehead.
Very common is the depiction of Dionysiac figures (Silenes, Pan) in
coroplasty holding and playing musical instruments (double flute, syringe),
usually seated. Pan was a deity who combined human and animal elements, as he
was depicted with horns and goat's legs. He was associated with the fertility
of nature and was strongly connected with the land of Arcadia. His terrible,
angry cry caused those who heard it great fear and uncontrollable behavior.
From his name comes the word “panic”. From the 4th c. BC onwards, due to the great spread of his cult, his
depictions increased dramatically in all forms of art. He was closely
associated with music and dance and is often depicted holding his pastoral flute,
while, as the god-protector of the hunters, he is shown holding their symbolic
weapon, a rabbit stick. The figurines of Pan were probably used as offerings in
the various places of worship or as grave offerings.
Πολύ συχνή είναι η απεικόνιση διονυσιακών μορφών (Σιληνών, Πανών) στην κοροπλαστική με μουσικά όργανα (διπλό αυλό, σύριγγα), συνήθως καθιστών. Ο Πάνας ήταν μια θεότητα, που συνδύαζε τον ανθρώπινο και τον ζωικό παράγοντα καθώς απεικονιζόταν με κέρατα και πόδια τράγου. Ταυτιζόταν με τη γονιμότητα της φύσης και ήταν έντονα συνδεδεμένος με τη γη της Αρκαδίας. Η τρομερή, οργισμένη κραυγή του προκαλούσε μεγάλο φόβο και ανεξέλεγκτη συμπεριφορά σε όσους την άκουγαν. Από το όνομά του προέρχεται και η λέξη «πανικός». Από τον 4ο αι. π.Χ. και έπειτα, λόγω της μεγάλης εξάπλωσης της λατρείας του, οι απεικονίσεις του αυξήθηκαν θεαματικά σε όλες τις μορφές τέχνης. Σχετιζόταν στενά με τη μουσική και τον χορό, συχνά παριστάνεται να κρατά τον ποιμενικό αυλό του, ενώ άλλες φορές, υπό την ιδιότητά του ως θεού-προστάτη των κυνηγών, παρουσιάζεται να κρατά το συμβολικό τους όπλο, το λαγοβόλο. Τα ειδώλια του Πάνα χρησίμευαν πιθανότατα ως προσφορές στους διάφορους τόπους λατρείας του ή ως κτερίσματα (προσφορές) σε τάφους.
