Figurine
ΧρονολόγησηΠρώιμος 6ος αι.π.Χ.
Date
Early 6th c. B.C.
MediumΠηλός ερυθρωπός
Medium
Reddish clay
Dimensions16εκ. × 7εκ.
Dimensions
16 cm
ClassificationΠήλινα
Classification
Ceramics / Figurines
Αριθμός ΑντικειμένουΑΠ(ΕΑΙΑΣ)0024
Object Number
ΑΠ(ΕΑΙΑΣ)0024
ΠερίοδοςΑρχαϊκή περίοδος
Period
ΠεριγραφήΧειροποίητο βοιωτικό σανιδόμορφο (με κορμό σχήματος σανίδας ) ειδώλιο.
Πρόκειται για όρθια γυναικεία μορφή, με επίπεδο σώμα, μακρύ λαιμό, κεφάλι σε
μορφή πουλιού. Τα χέρια δηλώνονται σχηματικά (απολήγουν σε τρίγωνα). Φοράει
μακρύ ένδυμα και πόλο (κάλυμμα κεφαλής) που απολήγει σε διακοσμητική σπείρα
πάνω από το μέτωπο. Το μακρύ ένδυμα έχει γραπτή διακόσμηση με ερυθρό χρώμα, που
αποτελείται από κουκίδες και οριζόντιες γραμμές στο στήθος και κάθετες
κυματοειδείς γραμμές στο σώμα. Στον λαιμό φοράει γραπτό περίαπτο (κόσμημα). Με
γραπτή διακόσμηση αποδίδονται κυματοειδείς μπούκλες στο πίσω μέρος του κεφαλιού και του λαιμού.Archaic period
Description
Further InformationHandmade Boeotian plank figurine. It represents a standing female with
flat, plank-shaped body, long neck, and “bird-shaped” face. The arms are
represented schematically (like triangular projections). She is dressed in a
long garment covering the feet and a headdress (polos) with intricate spiral
finial. The long garment has a red painted decoration consisted of dots and
horizontal lines on the chest and vertical wavy lines on the body. The neck is adorned with a painted necklace. With painted decoration are
illustrated the wavy curls on the back of the head and the neck.
The plank figurines are a special category of figurines, which were
dubbed "Pappades" by the villagers of Boeotia because of their high
headgear (polos) and their long and richly decorated dress. Characteristic of all Boeotian plank figurines is the white coating, on
which the decoration was painted in black, red and after the middle of the 6th
c. BC in yellow. The interpretation of
this type of figurines is difficult. The frequent presence of plank figurines
in graves allows for the hypothesis that they were linked with the worship of
the chthonic deities Demeter and Persephone. Another theory is that they represent, in clay, the “daidala”, that is
wooden effigies (xoana) dressed as brides, which, -according to ancient
literary sources- were used in cult rituals on Mt. Kithaeron in Boeotia, to
honour Hera, the wife of Zeus and patron goddess of marriage.
Τα σανιδόσχημα, δηλαδή τα ειδώλια με σώμα επίπεδο σαν σανίδα, αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία ειδωλίων, τα οποία ονομάστηκαν από τους χωρικούς της Βοιωτίας «Παπάδες» λόγω του υψηλού καλύμματος του κεφαλιού τους και του μακριού και πλούσια διακοσμημένου φορέματός τους. Χαρακτηριστικό όλων των βοιωτικών σανιδόσχημων ειδωλίων είναι το λευκό επίχρισμα, πάνω στο οποίο ζωγραφίζονταν τα κοσμήματα με μελανό, ερυθρό και μετά τα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα με κίτρινο χρώμα. Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι τα σανιδόμορφα βοιωτικά ειδώλια συνδέονται με τη λατρεία των χθόνιων θεοτήτων Δήμητρας και Περσεφόνης. Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία αναπαριστούν σε πηλό τα «δαίδαλα», δηλαδή ξύλινα ξόανα ντυμένα με γυναικεία ενδύματα σαν νύμφες, τα οποία, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, χρησιμοποιούνταν σε λατρευτικές τελετές προς τιμήν της Ήρας, της συζύγου του Δία και προστάτιδας του γάμου, στον βοιωτικό Κιθαιρώνα.
