Πλαγγόνα (κούκλα)
Χρονολόγησηπερ. 490 π.Χ.
Date
circa 490 BC
ΥλικόΠηλός ωχροκάστανος
Medium
Pale brown clay
Διαστάσεις12.5εκ.
12.5 cm
ΤαξινόμησηΠήλινα
Ceramics / Figurines
Αριθμός ΑντικειμένουΝΓ0142
Object Number
ΝΓ0142
ΠερίοδοςΑρχαϊκή περίοδος
Period
ΠεριγραφήΚούκλα (πλαγγόνα), η οποία φορά κοντό χιτώνα και στο κεφάλι ψηλό πόλο (κάλυμμα). Τα μαλλιά σχηματίζουν μπούκλες και περιβάλλουν το μέτωπο. Τα χέρια και τα πόδια συνδέονταν με τον υπόλοιπο κορμό με νήμα ή σύρμα για να κινούνται. Σε όλη την επιφάνεια σώζεται λευκό επίχρισμα που οι κεραμείς ανάλογα με την πυκνότητα του το χρησιμοποιούσαν είτε για να γεμίζουν τους πόρους και να λειαίνουν τις αδρές επιφάνειες των πήλινων αντικειμένων είτε ως υπόστρωμα για τη ζωγραφιστή διακόσμηση ή, ακόμα, ως αραιό χρώμα. Οι πλαγγόνες εξυπηρετούσαν πολλαπλούς σκοπούς. Χρησίμευαν ως παιδικά παιχνίδια, κτερίσματα (αντικείμενα που συνόδευαν τον νεκρό) σε παιδικές και γυναικείες ταφές, αναθήματα (αφιέρωμα, τάμα) σε ιερά ή αποτροπαϊκά σύμβολα.Archaic period
Description
ΠληροφορίεςJoined doll (plaggona) wearing a short chiton and having a high polos (headdress) on the head. Her hair forms locks framing the forehead. The arms and legs were joined to the torso with string or wire and thus were movable. White slip is preserved on the surface. According to its consistency it could be a slip and applied as undercoat for painted decoration, a thin wash to smooth out the surface or even as paint. It’s a diluted clay used by potters. Based on its consistency it could be a slip and applied as undercoat for painted decoration, a thin wash to smooth out the surface or paint. Plaggones were used variously: they were children’s toys, burial offerings deposited in children’s and female’s graves, sanctuary dedications or apotropaic symbols.
Figurines of this type were produced throughout the 5th and 4th c. BC in the pottery workshops of Corinth, where this example apparently was produced. The front part was made using a mould, while the back of the figurine was flat. A tiny hole at the top of the head was used for dangling the figurine from a string, as if dancing. In some cases, the figures held castanets or rattles. This "toy" is one of these rare finds that shed light on the world of children and of play in Antiquity. Jointed dolls are frequently found in children’s graves, while representations of children holding similar objects are depicted on grave stelai, especially in Attica. Such figurines also had a cultic function, as is attested by their discovery in sanctuaries. Probably they were associated with the worship of deities of marriage, since it is known that nubile girls dedicated their playthings to guardian goddesses of wedlock before coming of age or before their nuptials.
Ειδώλια αυτού του τύπου κατασκευάζονταν καθ' όλη τη διάρκεια του 5ου και του 4ου αι. π.Χ. στα κεραμικά εργαστήρια της Κορίνθου, από όπου προέρχεται και το συγκεκριμένο παράδειγμα. Το μπροστινό τμήμα κατασκευαζόταν από μήτρα (καλούπι) ενώ το πίσω μέρος του ειδωλίου ήταν εντελώς επίπεδο. Μια μικρή οπή στο πάνω μέρος της κεφαλής χρησίμευε για να αναρτάται το ειδώλιο από νήμα και να μπορεί να χορεύει. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι μορφές κρατούσαν κρόταλα. Οι πλαγγόνες αποτελούν έναν από τους σπάνιους τύπους ευρημάτων που φωτίζουν τον κόσμο των παιδιών και του παιχνιδιού στην αρχαιότητα. Βρίσκονται συχνά σε παιδικούς τάφους, ενώ σχετικές απεικονίσεις με παιδιά που κρατούν παρόμοιες κούκλες διακοσμούν επιτάφιες στήλες κυρίως από την Αττική. Τα αντικείμενα αυτά, πάντως, εξυπηρετούσαν και λατρευτικούς σκοπούς, όπως αποδεικνύει η ανεύρεσή τους σε ιερά. Πιθανότατα σχετίζονταν με τη λατρεία θεοτήτων του γάμου, αφού είναι γνωστό ότι οι νεαρές κοπέλες πριν ενηλικιωθούν ή πριν παντρευτούν ανέθεταν τα παιχνίδια τους στις αντίστοιχες προστάτιδες θεές.
ACTIVITIES
Περισσότερα
