Ειδώλιο
Χρονολόγησηαρχές 5ου αι. π.Χ.
Date
early 5th c. BC
ΥλικόΠηλός κεραμόχρωμος
Medium
Brick-coloured clay
Διαστάσεις35εκ. × 18.5εκ. × 4.9εκ.
35 cm
ΤαξινόμησηΠήλινα
Ceramics / Figurines
Αριθμός ΑντικειμένουΚΠ0070
Object Number
ΚΠ0070
ΠερίοδοςΑρχαϊκή περίοδος
Period
ΠεριγραφήΒοιωτικό σανιδόμορφο (με επίπεδο σαν σανίδι σώμα) ειδώλιο όρθιας γυναικείας μορφής. Πρόκειται για ιδιόμορφη κατασκευή καθώς το πάνω μέρος του ειδωλίου είναι σανιδόμορφο, όμως από τα χέρια και κάτω πλαταίνει πίσω όλο και περισσότερο. Ο λαιμός και οι ώμοι χάνονται μέσα στη μάζα των μαλλιών που πέφτουν στο στήθος. Φοράει μακρύ ένδυμα και πόλο (κάλυμμα κεφαλής). Το πρόσωπο και ο πόλος είναι πιθανότατα κατασκευασμένα με μήτρα και το σώμα είναι χειροποίητο. Οι λεπτομέρειες της διακόσμησης αποδίδονται με κόκκινο πάνω σε λευκό. Archaic period
Description
ΠληροφορίεςBoeotian figurine of a standing female with flat, plank-shaped body.
This is quite unusual since the upper part of the figurine is thinner
(plank-shaped), but from the arms downwards it flattens back progressively. The
neck and the shoulders are lost in the mass of hair falling on the chest. The
figure wears a long garment and a headgear (polos). Its face and high-polos are
mould-made, while the details of the dress are in red on white painted
decoration.
The plank figurines are a special category of figurines, which were
dubbed "Pappades" by the villagers of Boeotia because of their high
headgear (polos) and their long and richly decorated dress. Characteristic of
all Boeotian plank figurines is the white coating, on which the decoration was
painted in black, red and after the middle of the 6th c. BC in yellow. The
interpretation of this type of figurines is difficult. The frequent presence of
plank figurines in graves allows for the hypothesis that they were linked with
the worship of the chthonic deities Demeter and Persephone. Another theory is
that they represent, in clay, the “daidala”, that is wooden effigies (xoana)
dressed as brides, which, according to ancient literary sources, were used in
cult rituals on Mt. Cithaeron in Boeotia, to honour Hera, the wife of Zeus and
patron goddess of marriage.
Τα σανιδόσχημα, δηλαδή τα ειδώλια με σώμα επίπεδο σαν σανίδα, αποτελούν μια ιδιαίτερη κατηγορία ειδωλίων, τα οποία ονομάστηκαν από τους χωρικούς της Βοιωτίας «Παπάδες» λόγω του υψηλού καλύμματος του κεφαλιού τους και του μακριού και πλούσια διακοσμημένου φορέματός τους. Χαρακτηριστικό όλων των βοιωτικών σανιδόσχημων ειδωλίων είναι το λευκό επίχρισμα, πάνω στο οποίο ζωγραφίζονταν τα κοσμήματα με μελανό, ερυθρό και μετά τα μέσα του 6ου π.Χ. αιώνα με κίτρινο χρώμα. Πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι τα σανιδόμορφα βοιωτικά ειδώλια συνδέονται με τη λατρεία των χθόνιων θεοτήτων Δήμητρας και Περσεφόνης. Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία αναπαριστούν σε πηλό τα «δαίδαλα», δηλαδή ξύλινα ξόανα ντυμένα με γυναικεία ενδύματα σαν νύμφες, τα οποία, σύμφωνα με τις αρχαίες πηγές, χρησιμοποιούνταν σε λατρευτικές τελετές προς τιμήν της Ήρας, της συζύγου του Δία και προστάτιδας του γάμου, στον βοιωτικό Κιθαιρώνα.
